Αγαπητοί Ωρίωνες,

αφορμή για το mail αυτό μου έδωσε μια σειρά mail του συναδέλφου Κώστα Γερούκη, ο οποίος, όπως γράφει, την τελευταία πενταετία ασχολείται με τις εκκολαπτικές μηχανές και μάλιστα κατάφερε το τελευταίο χρόνο να φτιάξει μια δικής του επινόησης εκκολαπτική μηχανή με θαυμάσια αποτελέσματα. Ειλικρινά, δεν θα ήθελα να μειώσω ούτε στο ελάχιστο την προσπάθεια του συναδέλφου, ούτε έχω την παραμικρή αμφιβολία για την πρόθεση του να βοηθήσει στην υπόθεση αναβάθμισης του κυνηγίου στη χώρα μας γενικότερα, όμως προβληματίζομαι στο κατά πόσο είναι σωστή η κατεύθυνση που διάλεξε και θα ήθελα να μοιραστούμε κάποιες σκέψεις μου.

Εδώ και αρκετό καιρό με "έτρωγε" η περιέργεια: Γιατί άλλες χώρες έχουν πληθώρα θηραμάτων; Τι κάνουν και τα καταφέρνουν; Μήπως δεν αντιμετωπίζουν τα δικά μας προβλήματα; Ποια πολιτική εφαρμόζουν στο θέμα αυτό; Μήπως θα μπορούσε να εφαρμοστεί κάτι ανάλογο και στη χώρα μας; Και ένα σωρό άλλα, μάλλον βασανιστικά, ερωτήματα. Ψάχνοντας στο internet για να βρω απαντήσεις, έφθασα στο site μιας αμερικάνικης οργάνωσης, της I.A.F.W.A. (International Association of Fish and Wildlife Agencies), και μπαίνοντας στις σελίδες της, διαπίστωσα ότι από πλευράς θηραματικής πολιτικής βρισκόμαστε στον μεσαίωνα!!! Θα προσπαθήσω να εξηγήσω τι εννοώ. Η οργάνωση αυτή ιδρύθηκε το 1902! Δηλαδή, φέτος συμπληρώνει...ένα αιώνα ύπαρξης!!! Στη διεύθυνση www.iafwa.org/documents/iafwa_publications.htm βρήκα δυο πολύ ενδιαφέρουσες μελέτες: "America's Wildlife: The Challenge Ahead" και "Functional Model for an Enhanced Wildlife".

Η πρώτη γράφτηκε με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων λειτουργίας της οργάνωσης, με σκοπό, όπως αναφέρεται στο εισαγωγικό σημείωμα, να διαπιστωθούν οι τομείς όπου το έργο της οργάνωσης απέδωσε αποτελέσματα, αλλά και να διπλασιαστούν οι προσπάθειες στα σημεία που δεν είχαν τόση επιτυχία. Αν κάνουμε το κόπο να διαβάσουμε αυτή τη μελέτη, θα διαπιστώσουμε ότι η κυριότερη αιτία μείωσης ή εξαφάνισης των ζώων γενικά είναι η απώλεια των βιοτόπων τους που προκλήθηκε από διάφορους λόγους (εντατικοποίηση γεωργίας, εξάπλωση οικιστικών ζωνών, κ.λ.π.). Αυτό όμως που μου έκανε μεγάλη εντύπωση είναι το εξής που αντιγράφω: "The introduction and invasion of non-native animals and plants that compete with native species is the second greatest menace, followed by environmental pollution and careless exploitation." "Η ένταξη και εισβολή όχι ντόπιων ζώων και φυτών που ανταγωνίζονται τα ντόπια είδη είναι η δεύτερη μεγαλύτερη απειλή, ακολουθούμενη από την μόλυνση του περιβάλλοντος και την απρόσεκτη επέκταση" (των ανθρώπινων δραστηριοτήτων).

Μας θυμίζει κάτι αυτό; Εμένα μου θυμίζει τις απελευθερώσεις ιαπωνικών ορτυκιών, τις απελευθερώσεις κολίνων παλαιότερα, τις απελευθερώσεις τσούκαρ στους βιότοπους των ορεινών, τις απελευθερώσεις φασιανών σε...απίστευτα υψόμετρα στις ρεζέρβες, τις απελευθερώσεις λαγών διαφορετικών από τους δικούς μας...και συγγνώμη αν ξεχνάω κάποια άλλη απελευθέρωση. Και θυμάμαι κάτι ακόμα...Πόσο περήφανος ένοιωθα που αναπλήρωνα τις απώλειες στα είδη που κυνηγούσα....

Στο δεύτερο μέρος της ίδιας μελέτης και συγκεκριμένα στον επίλογο θα βρούμε την ουσία του θέματος. Προτείνεται η...επένδυση στην προστασία των οικοσυστημάτων, στις μελέτες, στην θεσμοθέτηση συνεργασιών με κάθε ενδιαφερόμενο, στην επιμόρφωση.

Το ίδιο ενδιαφέρουσα είναι και η δεύτερη μελέτη. Για την ακρίβεια, δεν πρόκειται για μελέτη αλλά για ένα σύνολο προτάσεων πάνω στις οποίες θα μπορούσε να κτιστεί ένα περιβαλλοντικό πρόγραμμα ή και να βελτιωθεί ένα ήδη υπάρχον. Τονίζεται η σημασία των συνεργασιών με κάθε είδους φορέα είτε αυτός είναι μια κρατική υπηρεσία, ή μια οικολογική οργάνωση, ή ένας γεωργικός συνεταιρισμός, ή κάποιος πολιτιστικός σύλλογος, ή ακόμα και ο απλός ιδιοκτήτης κάποιας έκτασης. Επίσης δίνονται οδηγίες για τη σύνταξη περιβαλλοντικών προγραμμάτων και τη χρηματοδότηση τους, ακόμα και για την παρακολούθηση της πορείας τους και των αποτελεσμάτων τους.

Συνεχίζοντας το ψάξιμο μου έφθασα στο Βρετανικό GAME CONSERVANSY στη διεύθυνση: www.game-conservancy.org.uk/greypartridge/frameset.html. Εδώ βρήκα μια άκρως ενδιαφέρουσα μελέτη για την πεδινή πέρδικα. Περιέχει στοιχεία της βιολογίας του πουλιού αυτού και από το όλο περιεχόμενο θα διαπιστώσουμε ότι πρόκειται για μια πολύ σοβαρή δουλειά. Οι Βρετανοί, όπως είναι γνωστό, έχουν πολύ μεγάλη παράδοση στην εκτροφή και απελευθέρωση θηραμάτων. Μη ξεχνάμε ότι ο φασιανός, το εθνικό, σχεδόν, θήραμα της Αγγλίας, είναι θήραμα εισαγωγής, δεν υπήρχε στην χώρα και εκτρεφόταν από τους Άγγλους ευγενείς για τα κυνήγια τους. Ακόμα και αυτοί όμως πιστεύουν ότι η βελτίωση των βιοτόπων είναι το μέλλον στη διατήρηση των θηραματικών ειδών και δεν προτείνουν, πλέον, απελευθερώσεις. Και αυτό προκύπτει ξεκάθαρα από τη συγκεκριμένη μελέτη. Όπως θα διαπιστώσουμε είναι κατηγορηματικοί σε ότι αφορά την απελευθέρωση των πεδινών. Δεν μπορούν να γίνουν για πολύ συγκεκριμένους λόγους:

1. Η πεδινή έχει μειωθεί λόγω της εντατικοποίησης της γεωργίας. Δηλαδή λόγω της απώλειας των βιοτόπων της. Άρα όσο δεν υπάρχουν κατάλληλοι βιότοποι, κάθε προσπάθεια εμπλουτισμού είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Γράφουν χαρακτηριστικά: "Η αποκατάσταση των βιοτόπων πρέπει πάντα να είναι η προτεραιότητα μας".
2. Τα πουλιά που προέρχονται από απελευθερώσεις, δεν συμπεριφέρονται φυσιολογικά, στο ελεύθερο περιβάλλον, με αποτέλεσμα να γίνονται τροφή των αρπακτικών.
3. Ακόμα και όσα καταφέρουν να επιβιώσουν, συνήθως αποτυγχάνουν να αναπαραχθούν τα επόμενα χρόνια.

Μήπως παρατηρούμε κάποιες ομοιότητες με τις δικές μας απελευθερώσεις;

Λίγο ακόμα ψάξιμο και βρήκα στην διεύθυνση www.qu.org την οργάνωση QUAILS UNLIMITED που είναι οι αμερικάνοι ορτυκάδες, ας πούμε. Στην κεντρική σελίδα τους αναφέρουν επιγραμματικά τις δραστηριότητες τους για τον τελευταίο χρόνο. Εδώ, μεταξύ άλλων, μου έκαναν εντύπωση κάποια νούμερα: δαπάνησαν 2.350.000 δολάρια σε δραστηριότητες βελτίωσης βιοτόπων, φύτεψαν 900 τόνους σπόρων, ενώ μοίρασαν για τον ίδιο λόγο άλλους 1.050 τόνους σπόρων, εισφορά 1.170.000 δολάρια σε προγράμματα βιοτόπων με ανεξάρτητους συνεργάτες, ήρθαν σε επαφή με περισσότερους από 223.000 νέους μέσω δραστηριοτήτων όπως υποτροφίες, κυνηγετική ασφάλεια και προγράμματα βιοτόπων, υποστήριξαν 38 ερευνητικά προγράμματα σε εθνικό επίπεδο, ήταν σπόνσορες σε 441 νεανικές δραστηριότητες (κατασκηνώσεις, κ.λ.π.). Και σε αυτό το site δεν θα καταφέρουμε να βρούμε ούτε ένα απελευθερωμένο ορτύκι.

Προσωπικά δεν ήξερα ότι στην αμερικάνικη ήπειρο υπάρχει γκράους. Και όμως υπάρχει. Το υποείδος αυτό λέγεται ruffed grouse και απαντάται σε δάση, ενώ...ηλεκτρονικά απαντάται στη διεύθυνση: www.ruffedgrousesociety.org Στο link FAQ (=συνηθισμένες ερωτήσεις) θα βρούμε το παρακάτω κείμενο που έκανα copy επειδή είναι χαρακτηριστική η ομοιότητα του με την πιο πάνω άποψη του GAME CONSERVANSY:
"Can I raise ruffed grouse?" Απάντηση: "Yes, but it is expensive and should NOT be considered as a means of starting or increasing an existing population. It has NEVER been successful and in most cases could be detrimental or illegal. Look to habitat enhancement through forest management as recommended in RGS Habitat Publications."
Θα μου επιτρέψετε και μια ελεύθερη μετάφραση του: "Μπορώ να εκτρέφω ruffed grouse;" "Ναι, αλλά είναι πολυέξοδο και ΔΕΝ θα πρέπει να γίνεται με σκοπό την εκ νέου εγκατάσταση ή την αύξηση υπάρχοντος πληθυσμού. Αυτή η μέθοδος ΠΟΤΕ δεν πέτυχε και στις περισσότερες περιπτώσεις θα μπορούσε να αποβεί καταστρεπτική ή να είναι παράνομη. Προσανατολιστείτε στη βελτίωση βιοτόπων μέσω της δασικής διαχείρισης όπως προτείνεται στο RGS Habitat Publications."
Το πολυέξοδο ή μη δεν θα το σχολιάσω καθόλου, αλλά προσέξτε λίγο τι ακριβώς λένε: "ο εμπλουτισμός με εκτρεφόμενα πουλιά είναι καταστρεπτικός ή παράνομος" και "προσανατολιστείτε στη βελτίωση βιοτόπων...". Τα σχόλια δικά σας. Δείτε το όμως γιατί θα βρείτε και ένα πολύ ωραίο άρθρο για την μπεκάτσα που μοιράζεται τους ίδιους βιότοπους με το συγκεκριμένο θήραμα.

Στο ίδιο μήκος κύματος φαίνεται να κινείται και η πολύ γνωστή οργάνωση DUCKS UNLIMITED, που "ειδικεύεται" στα υδρόβια θηράματα και δεν νομίζω ότι χρειάζονται περισσότερες συστάσεις για το κύρος της. Στη διεύθυνση που ακολουθεί: www.ducks.org/conservation/how_we_conserve.asp μπορούμε να δούμε επιγραμματικά τις μεθόδους που χρησιμοποιεί. Θα δούμε, μεταξύ άλλων, μέχρι και την...αγορά!!! βιοτόπων, προκειμένου να εξασφαλίσει τις κατάλληλες συνθήκες αύξησης των υδροβίων. Και μετά την αναβάθμιση των βιοτόπων αυτών, τους χαρίζουν ή...τους πουλάνε!!!!....συνήθως σε...κρατικές υπηρεσίες!!! Μια παρόμοια ιδέα παλαιότερα είχε διατυπωθεί και από τον Γ. Τσαγκανέλια, τον εκδότη των Κυν. Ειδήσεων και ιδρυτή του Κόμματος Ελλήνων Κυνηγών, πλην όμως έπεσε στο κενό, όπως ήταν αναμενόμενο με τη νοοτροπία αδιαφορίας που διακατέχει το μεγαλύτερο μέρος του σιναφιού μας. Και εμείς όμως δεν πάμε πίσω.

Στις ίδιες λίγο-πολύ διαπιστώσεις καταλήγει και η μελέτη Η ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΤΟΠΩΝ του επιστημονικού συνεργάτη της ΣΤ' Κ.Ο.ΜΑ.Θ. Χρήστου Σώκου που υπάρχει σε link στη δική μας Σελίδα των Κυνηγών. Γράφει λοιπόν, και μάλιστα με έντονους χαρακτήρες, ο κύριος Σώκος: "Θα πρέπει λοιπόν να γίνει αντιληπτό, ότι η Θήρα βασίζεται σε πληθυσμούς αγρίων ζώων, δηλαδή είναι η κάρπωση ενός ανανεώσιμου πόρου, τον οποίο ουσιαστικά μόνο το φυσικό περιβάλλον μπορεί να παράγει." Προσέξτε τη φράση: "...ουσιαστικά μόνο το φυσικό περιβάλλον μπορεί να παράγει." Και καταλήγει: "Συμπερασματικά, ο Κυνηγός του 21ου αιώνα, είναι ανάγκη να πάρει και ένα δεύτερο "όπλο" στα χέρια του, που ονομάζεται ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΒΙΟΤΟΠΩΝ. Έχει αποδειχθεί πλέον, ότι είναι απαραίτητο, ώστε η Ελληνική Κυνηγετική Παράδοση να συνεχίσει να υφίσταται όπως της αρμόζει."

Γράφοντας τα παραπάνω, θυμήθηκα μια συζήτηση που είχα πριν από δυο περίπου χρόνια με κάποιο μέλος του Δ.Σ. του Κυνηγετικού μου Συλλόγου, ο οποίος πρωτοστατούσε πάντα στις απελευθερώσεις, μια που σαν σύλλογος είχαμε (και έχουμε ακόμα) κλωβό προσαρμογής. Σας μεταφέρω όσο πιο πιστά μπορώ τα συμπεράσματα αυτού του φίλου για τις απελευθερώσεις:
"Άστα να πάνε...από τις τσούκαρ που απελευθερώνουμε, το 50% πεθαίνει την πρώτη εβδομάδα από πνευμονίες γιατί δεν υπάρχει κλώσα να τις μάθει να τινάζουν την υγρασία της νύχτας από τα φτερά τους και οι υπόλοιπες τον πρώτο μήνα επειδή ταλαιπωρούνται από εντερικές διαταραχές λόγω αλλαγής τροφής μετά την απελευθέρωση. Άσε που υβριδίζουν με τις ορεινές και δίνουν γόνιμους απογόνους...μας τα έλεγε ο Ν. Μάνιος, όσο για τα ορτύκια...εκεί καταφέραμε και βρήκαμε τρόπο βιολογικής...στείρωσης!!! των άγριων. Υβριδίζουν και αυτά και σε κάθε γενιά απογόνων μειώνεται στο 50% η ωοτοκία τους. Τώρα τελευταία έχουν αρχίσει και αναφέρονται προβλήματα με τους απελευθερωμένους λαγούς...ακόμα δεν ξέρω τι ακριβώς. Κάτι ακούστηκε και για τα αγριογούρουνα...αλλά γιαυτά δεν είναι σίγουρο...ίσως υπάρχουν άλλοι λόγοι..."
Δεν θα προσπαθήσω να σας πείσω για την γνησιότητα ή μη της πιο πάνω συζήτησης. Ας εκτιμήσει ο καθένας μας μόνος του, αφού τέτοιου είδους συζητήσεις γίνονται πάντα ανεπίσημα. Τελειώνοντας, θα αναφέρω και τη γνωστή περσινή απόφαση του Υπουργείου Γεωργίας, το οποίο, αν και μας έχει συνηθίσει σε αποφάσεις πολιτικών σκοπιμοτήτων και όχι οικολογικής ορθότητας, αυτή τη φορά πρωτοτύπησε απαγορεύοντας τις απελευθερώσεις τσούκαρ στην ηπειρωτική χώρα, πλην Θράκης αν δεν κάνω λάθος. Είναι τυχαίο άραγε;

Αγαπητοί Ωρίωνες, όσο...σέρφαρα στα site που ανέφερα παραπάνω, αυτή η επανάληψη του κλισέ "ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΒΙΟΤΟΠΩΝ" καταντούσε εκνευριστική, θα έλεγα. Μου έκανε τόση εντύπωση! Λες και...αντιγράφει ο ένας τη μελέτη του άλλου!!! Ας ξεφύγουμε επιτέλους από αυτό που λέω "Σύνδρομο των Απελευθερώσεων", που μας ταλαιπωρεί χρόνια τώρα. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί επιμένουμε σε μια μέθοδο, που είναι πλέον γνωστό τι μπορεί να προσφέρει: κατασπατάληση χρημάτων που θα μπορούσαν να δαπανηθούν αλλού επωφελέστερα. Επιπλέον, ας δούμε την αλήθεια κατάματα, ασελγούμε στους άγριους πληθυσμούς ζώων και πουλιών δημιουργώντας υβρίδια. Και αυτό ακριβώς είναι το εγκληματικότερο αποτέλεσμα των απελευθερώσεων.

Σταματάω εδώ γιατί νομίζω ότι ήδη κάνω κατάχρηση των pc σας. Σας ευχαριστώ για το χρόνο που τυχόν διαθέσετε να διαβάσετε το mail αυτό και θέλω να σας βεβαιώσω ότι ο μοναδικός λόγος που το έγραψα είναι να δώσω το έναυσμα σε όλους μας ώστε να ξεκινήσουμε μια γόνιμη συζήτηση, που θα έχει σαν στόχο την οριστικοποίηση της θηραματικής πολιτικής του συλλόγου μας.

Φιλικότατα, Μίλτος Φακιώλας